Bakteria Helicobacter pylori została odkryta w błonie śluzowej żołądka stosunkowo niedawno – w 1982 r. Jej nazwa (łac. helix – spirala) pochodzi od jej spiralnego kształtu, który prawdopodobnie pomaga jej w przenikaniu w głąb błony śluzowej ukł. pokarmowego. Naukowcy szacują, że aż 50% ludności jest zakażonych tą bakterią.
W Polsce zakażonych jest 67% dorosłych i 30% dzieci. Rezerwuarem bakterii H. pylori jest człowiek, a bakterie bytują pod warstwą śluzu w części przedodźwiernikowej żołądka. Bakterie te wytwarzają ureazę, czyli enzym rozkładający mocznik do amoniaku i CO2 oraz toksyny, które powodują stan zapalny w żołądku.
Zakażenie Helicobacter pylori przenosi się z człowieka na człowieka drogą oralno - oralną poprzez ślinę, picie z tej samej szklanki, używanie wspólnych sztućców lub oralno – fekalną tj. kontakt z wymiocinami lub kałem. Do zakażenia najczęściej dochodzi z powodu: niedostatecznej higieny, niedokładnego mycia zastawy stołowej, wymiany płynów ustrojowych (między partnerami i członkami rodziny).
Na zakażenie może mieć wpływ również: długotrwały stres, nadmierne wydzielanie soków żołądkowych, alkoholizm, palenie tytoniu, choroby autoimmunologiczne, nadmierne spożywanie leków przeciwbólowych oraz tłuste i kaloryczne jedzenie. Większość zakażonych H.pylori (80%) nie zgłasza żadnych objawów.
Diagnostyka: - pobranie wycinka błony śluzowej żołądka podczas gastroskopii i wykonanie testu ureazowego lub wycinka części odźwiernikowej i wykonanie badania histologicznego; - badanie krwi (obecność przeciwciał przeciwko H.pylori); - badanie kału na obecność antygenu H.pylori; - oddechowy test urazowy.
Do najczęstszych objawów należą: - zapalenie błony śluzowej żołądka i dwunastnicy; - wrzody trawienne żołądka i dwunastnicy; - ból i dyskomfort w nadbrzuszu; -biegunka, wzdęcia, niestrawność, nudności; - rak żołądka; - niedokrwistość z niedoboru żelaza i witaminy B12; - zmiany zapalne w jamie ustnej.
Leczenie infekcji H.pylori polega na schemacie leczenia przeciwbakteryjnego i stosowaniu kilku leków jednocześnie przez określony czas. Uzupełnieniem leczenia farmakologicznego jest lekkostrawna dieta, która m.in. ogranicza nadmierne wydzielanie kwasu solnego w żołądku.