Wraz z dynamicznym rozwojem technologii robotycznych w medycynie coraz częściej pojawia się pytanie o przyszłą rolę zespołów chirurgicznych. Systemy robotyczne są obecne w coraz większej liczbie szpitali w Polsce, a zapotrzebowanie na wyspecjalizowany personel w zakresie chirurgii robotycznej systematycznie rośnie. Zmiana ta budzi naturalne pytania dotyczące zakresu automatyzacji procesu operacyjnego oraz tego, czy robot chirurgiczny może w niedalekiej przyszłości przejąć kompetencje operatora.

Analizując tę kwestię, należy podkreślić, że współczesne systemy chirurgii robotycznej stanowią wyłącznie zaawansowane narzędzie wspomagające pracę lekarza, a nie autonomiczne urządzenia zdolne do samodzielnego prowadzenia zabiegu. Ich funkcjonalność opiera się na koncepcji „przedłużenia rąk chirurga”, zapewniając większą precyzję ruchów, stabilność, przefiltrowanie drżeń oraz możliwość działania w trudno dostępnych przestrzeniach. Nie posiadają jednak zdolności niezależnego podejmowania decyzji klinicznych ani interpretacji sytuacji śródoperacyjnej.

Każdy ruch ramion robota stanowi odzwierciedlenie ruchu wykonanego przy konsoli przez operatora. Oznacza to, że kluczowe etapy zabiegu — preparowanie, koagulacja, disekcja, kontrola hemostazy czy reakcja na nieprzewidziane sytuacje — wciąż wymagają kompetencji, doświadczenia i oceny lekarza. W przeciwieństwie do procedur zautomatyzowanych, operacja chirurgiczna jest działaniem dynamicznym, w którym decyzje podejmuje się nie tylko na podstawie planu operacyjnego, lecz także na podstawie tkanek, reakcji pacjenta oraz zmian anatomicznych pojawiających się w trakcie zabiegu.

System robotyczny nie zastąpi również zespołu pielęgniarskiego i anestezjologicznego — te role pozostaną niezmiennie kluczowe dla bezpieczeństwa pacjenta. Robot nie monituruje parametrów życiowych, nie zarządza przepływem narzędzi, nie reaguje autonomicznie na zmiany hemodynamiczne. Jest elementem większego systemu pracy bloku operacyjnego, a jego zastosowanie wymaga pełnej współpracy całego zespołu. Ponadto, rola personelu medycznego obejmuje również niezbędne elementy kontaktu z pacjentem i empatii, w czym oczywiście z człowiekiem nie może konkurować żadne oprogramowanie.

Warto również zwrócić uwagę, że integracja technologii robotycznych w praktyce klinicznej wiąże się z koniecznością szkolenia operatorów oraz personelu pomocniczego. Kompetencje te obejmują nie tylko obsługę konsoli, ale także znajomość ograniczeń systemu, zasad bezpieczeństwa oraz technik specyficznych dla chirurgii robotycznej. Podkreśla to fakt, że rozwój robotyki zwiększa znaczenie wiedzy i doświadczenia personelu, ale go nie zastępuje.

Podsumowując, robot chirurgiczny nie zastąpi chirurga. Stanowią on jednak zaawansowane technologicznie narzędzie, które rozszerza i precyzuje możliwości operacyjne lekarza, pozostając jednak całkowicie zależne od ludzkiej inteligencji i oceny klinicznej. Można to porównać do zaawansowanego narzędzia w rękach rzemieślnika: narzędzie (robot) zapewnia niespotykaną precyzję wykonania, ale to rzemieślnik (chirurg) jest odpowiedzialny za projekt, ocenę materiału i decyzję, gdzie, kiedy i w jakim stopniu to narzędzie wykorzystać.